สีย้อมผ้าผสมยางมะละกอ

โครงงานวิทยาศาตร์

เรื่อง    สีย้อมผ้าผสมยางมะละกอและยางกล้วย

 จัดทำโดย

น.ส. เรสิยา ศรสิทธิ์ เลขที่ 24

น.ส. พรกมล ภูมิสุข เลขที่ 18

สาขาคอมพิวเตอร์ 306

ครูที่ปรึกษาการจัดทำโครงงาน

อาจารย์จิตสถา เตชะทวีกุล

กิตติกรรมประกาศ

 ขอขอบพระคุณ อาจารย์จิตสถา เตชะทวีกุล  ครูที่ปรึกษาโครงงาน ที่กรุณาให้คำแนะนำตลอดเวลาของการดำเนินงานตามจุดประสงค์ของโครงงานที่ได้กำหนดไว้ คณะผู้จัดทำขอขอบพระคุณท่านที่ให้ความช่วยเหลือในเรื่องต่างๆและหวังเป็นอย่างยิ่งว่าโครงงาน เรื่องผลกระทบของ สีย้อมผ้าผสมยางมะละกอและยางกล้วยน่าจะเกิดประโยชน์ต่อผู้ที่มีความสนใจ 

 

บทคัดย่อ
    

การศึกษาการติดทนของสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอมีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบการติดทนของสีบนเนื้อผ๎าจากการใช๎สีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ โดยน าผ๎าฝ้ายมาตัดให๎ได๎ขนาด 6x8 นิ้ว จ านวน 2 ผืน แล๎วน าผ๎าผืนที่ 1 แชํกับสีย๎อมผ๎าที่ผสมกับยางกล๎วย และผ๎าผืนที่  2 แชํกับสีย๎อมผ๎าที่ผสมกับยางมะละกอ โดยสัดสํวนในการผสมคือยางกล๎วยและยางมะละกออยํางละ  30  มิลลิลิตร ผสมกับสีย๎อมผ๎า ½  ช๎อนชา และน้ าเปลํา  10  มิลลิลิตร ให๎เป็นเนื้อเดียวกัน จากนั้นน าผ๎าผืนที่  1  และผืนที่ 2  ซักในน้ าเปลํา ปริมาณ 30 มิลลิลิตรและตากให๎แห๎งทั้ง 3 ครั้ง สังเกตสีบนผ๎าหลังการซักแตํละครั้ง บันทึกผล ผลการศึกษาพบวําสีผ๎าหลังการซักครั้งที่  1  สีของผ๎าที่ย๎อมด๎วยยางมะละกอมีสีเข๎มกวําสีของผ๎าที่ย๎อมด๎วยยางกล๎วย สีผ๎าหลังการซักครั้งที่ 2 สีของผ๎าที่ย๎อมด๎วยยางมะละกอสียังคงเข๎มและติดทนสํวนสีของผ๎าที่ย๎อมด๎วยยางกล๎วยนั้นมีสีติดอยูํเพียงเล็กน๎อย สีผ๎าหลังการซักครั้งที่  3 สีของผ๎าที่ย๎อมด๎วยยางมะละกอสียังคงเข๎มและติดทนสํวนสีของผ๎าที่ย๎อมด๎วยยางกล๎วยนั้นหลุดออกและไมํติดเนื้อผ๎า  สรุปได๎วํา สีย๎อมผ๎าผสมยางมะละกอสามารถติดทนบนเนื้อผ๎าได๎ดีกวําสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วย

 บทที่1
บทนำ
ที่มาและความสำคัญของโครงงาน

1.1 ที่มาและความส าคัญของโครงงานในชีวิตประจ าวันของเรากล๎วยนับวําเป็นพืชที่ให๎ประโยชน์แกํคนและสัตว์อยํางมากเรารับประทาน ผลกล๎วยสุก ซึ่งให๎คุณคําสารอาหารคาร์โบไฮเดรต เกลือแรํ และวิตามิน น าผลกล๎วยสุกและกล๎วยดิบที่แกํจัด มาแปรรูปเพื่อให๎นํารับประทานมากยิ่งขึ้น เชํน กล๎วยกวน กล๎วยเชื่อม   กล๎วยฉาบ ฯลฯ  ใบกล๎วยน ามาใช๎หํอขนม เย็บเป็นถาด ใสํอาหาร ใช๎ท าบายศรี ฯลฯ สํวนก๎านใบกล๎วยน ามาเป็นอาหารสัตว์ ท าเชือก ฯลฯ จะเห็นได๎วําทุกสํวนของกล๎วยให๎ประโยชน์มากมาย จึงกลายเป็นจุดเดํนในการสร๎างงานศิลปะที่งดงามจากวัสดุธรรมชาตินั่นคือ "ศิลปะลายผ๎าจากยางกล๎วย" ทางกลุํมสังเกตเห็นวําเมื่อเราน าเอากล๎วยมาใช๎ประโยชน์โดยไมํระมัดระวังยางกล๎วยถ๎าติดบนเสื้อผ๎าแล๎ว จะซักไมํออกจะเป็นสีน้ าตาลติดแนํน จากคุณสมบัติของยางกล๎วยดังกลําวนี้เอง และยังมีผลไม๎อีกชนิดหนึ่งที่มีประโยชน์มากมายนั่นคือ  มะละกอนับได๎วําเป็นผลไม๎ที่ได๎รับความนิยมสูงและมีประโยชน์ในด๎านตํางๆ กว๎างขวางกวําผล ไม๎ชนิดอื่นๆ แทบทุกชนิด จึงคงไมํผิดความจริงหากเราจะเรียกมะละกอวําเป็นผล ไม๎ยอดนิยมสารพัด ประโยชน์ของชาวไทย เนื่องจากในยางมะละกอมีสารประกอบปาเปนซึ่งเป็นเอนไซม์ชนิดหนึ่งในยางมะละกอซึ่งปกติจะประกอบด๎วยสํวนตําง ๆ ที่มีฤทธิ์เป็น  Proteolytic enzyme อยูํ 4  ชนิด คือ Papain, Chymopapain A และ B และ Papaya peptidase A  โดย Chymopapain  เป็นเอนไซม์ที่พบมากที่สุดในยางมะละกอ รองลงมาคือ Papain ซึ่งมีประมาณต่ ากวําร๎อยละ 10 และ papaya peptidase A มีปริมาณน๎อยที่สุด เอนไซม์  Chymopapain มีความอยูํตัว ทนความร๎อนและทนตํอสภาพกรดได๎ดี และเป็นตัวการส าคัญที่ท าให๎เนื้อมีความนุํม สายพันธุ์มะละกอที่สามารถผลิตน้ ายางสดได๎สูงคือ สายพันธุ์จ าปาด า และแขกด า โดยจะพบยางมะละกอในสํวนที่เป็นใบก๎าน และผลดิบ ซึ่งมีแนวโน๎มที่อาจเป็นไปได๎ ในการกรีดเอายางมะละกอมาใช๎ประโยชน์ เพื่อการอุตสาหกรรมในอนาคต ทางกลุํมจึงสังเกตเห็นวําในการที่จะน ายางมะละกอมาใช๎เป็นสีย๎อมผ๎านั้น นําจะมีความเป็นไปได๎ จึงได๎ท าการศึกษาเพื่อเปรียบเทียบการติดทนของสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ

1.2  วัตถุประสงค์ เพื่อเปรียบเทียบการติดทนของสีบนเนื้อผ๎าจากการใช๎สีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ1.3  สมมุติฐานสีย๎อมผ๎าจากยางกล๎วยสามารถติดทนบนเนื้อผ๎าได๎ดีกวําสีย๎อมผ๎าจากยางมะละกอ1.4  ตัวแปรที่ศึกษา1.4.1 ตัวแปรต๎น : ยางกล๎วยและยางมะละกอ 1.4.2 ตัวแปรตาม  : การติดทนของสีบนเนื้อผ๎า 1.4.3 ตัวแปรควบคุม  : ชนิดของสี ปริมาณของสีที่ใช๎ผสม ปริมาณของยางกล๎วยและยางมะละกอ ปริมาณของน้ าที่ใช๎ผสม ระยะเวลาที่ใช๎ย๎อมผ๎าและชนิดของเนื้อผ๎า1.5  ขอบเขตการศึกษา ในการศึกษาครั้งนี้ มีขอบเขตของการศึกษาดังนี้1.5.1  สิ่งที่ศึกษา  ยางมะละกอมาจากมะละกอพันธุ์แขกด า ยางกล๎วยมาจากพันธุ์กล๎วยน้ าว๎า 1.5. 2  ระยะเวลาที่ใช๎ในการศึกษาตั้งแตํวันที่  9 – 11 เดือนสิงหาคม 2554             1.5.3  สถานที่ ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาล าปาง1.6 ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ     1.6.1  เพื่อให๎ทราบวิธีการย๎อมผ๎าจากยางกล๎วยและยางมะละกอ1.6.2  เพื่อให๎ทราบการติดทนของสีบนเนื้อผ๎าจากการใช๎สีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ   1.6.3  เพื่อน าวัสดุจากธรรมชาติมาใช๎ให๎เกิดประโยชน์1.6.4  เพื่อน าความรู๎ที่ได๎รับจากการท าโครงงานไปใช๎ประโยชน์ในชีวิตประจ าวันและเผยแพรํให๎ผู๎ที่สนใจ1.6.5 เพื่อใช๎เวลาวํางให๎เกิดประโยชน์1.7 นิยามปฏิบัติการ1.7.1  การติดทนของสีบนเนื้อผ๎า หมายถึง การเปลี่ยนแปลงสีบนเนื้อผ๎าน๎อยที่สุดหลังจากการจุํมผ๎าในสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ1.7.2   สีย๎อมผ๎า หมายถึง สีที่ใช๎ในการย๎อมเส๎นใยของผ๎า มีลักษณะเป็นผลึกหรือผงละเอียด ละลายน้ าได๎1.7.3  ยางกล๎วย หมายถึง ของเหลวที่ไหลออกมาจากต๎นกล๎วยเมื่อเราตัดก๎านกล๎วย ปลีกล๎วยและหนํอกล๎วย   1.7.4   ยางมะละกอ หมายถึง ของเหลวที่ไหลออกมาจากผลของมะละกอดิบหลังการใช๎มีดกรีด

บทที่ 2

เอกสารที่เกี่ยวข้อง

ในการจัดท าโครงงานเรื่องการศึกษาการติดทนของสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ ได๎ศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข๎อง โดยแยกเป็นหัวข๎อตามล าดับดังนี้2.1 กล้วย2.1.1   ประวัติของกล้วย   ลักษณา โลํพิทักษ์สันติ ( 2548: เว็บไซด์)กลําวถึงกล๎วยวํา ในชีวิตประจ าวันของเรากล๎วยนับวําเป็นพืชที่ให๎ประโยชน์แกํคนและสัตว์อยํางมากเรารับ ประทาน ผลกล๎วยสุก ซึ่งให๎คุณคําสารอาหารคาร์โบไฮเดรต เกลือแรํ และวิตามิน น าผลกล๎วยสุกและกล๎วยดิบที่แกํจัด มาแปรรูปเพื่อ ให๎นํารับประทานมากยิ่งขึ้น เชํน กล๎วยกวน กล๎วยเชื่อม   กล๎วยฉาบ ฯลฯ  ใบกล๎วยน ามาใช๎หํอขนม เย็บเป็นถาด ใสํอาหาร ใช๎ท าบายศรี ฯลฯ สํวนก๎านใบกล๎วยน ามาเป็นอาหารสัตว์ ท าเชือก ฯลฯ จะเห็นได๎วําทุกสํวนของกล๎วยให๎ประโยชน์มากมาย  ทางกลุํมสังเกตเห็นวําเมื่อเราน าเอากล๎วยมาใช๎ประโยชน์โดยไมํระมัดระวังยางกล๎วยถ๎าติดบนเสื้อผ๎าแล๎ว จะซักไมํออกจะเป็นสีน้ าตาลติดแนํน จากคุณสมบัติของยางกล๎วยดังกลําวนี้เอง จึงกลายเป็นจุดเดํนในการสร๎างงานศิลปะที่งดงามจากวัสดุธรรมชาตินั่นคือ "ศิลปะลายผ๎าจากยางกล๎วย" ยางกล๎วยถึงแม๎วําจะติดแนํนและให๎สีน้ าตาล ถ๎าทิ้งไว๎ให๎โดนอากาศจะเสียงําย ดังนั้นเมื่อเก็บยางกล๎วยได๎แล๎วจะต๎องใสํในขวดหรือถุงพลาสติกแล๎วปิด-ผูกให๎แนํนไมํให๎อากาศเข๎า จะสามารถเก็บไว๎ในตู๎เย็นจะสามารถเก็บไว๎ได๎นานหลายเดือน
2.2     มะละกอ
2.2.1   ประวัติมะละกอ    วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี( 2553: เว็บไซด์)กลําวถึงมะละกอวํา เราอาจจัดมะละกออยูํในจ าพวกผักที่เรียกวํา  “ผักผล” (Fruit Vegetables) เพราะใช๎ผลมาประกอบอาหาร(คาว) เป็นหลัก แม๎จะใช๎สํวนอื่นๆ (เชํน ใบ ยอด) เป็นด๎วยผักได๎ด๎วย แตํใช๎น๎อยกวําผลมาก ผักจ าพวก  “ผักผล” นี้มีหลายชนิด เชํน มะเขือ แตงกวา ฟังทอง เป็นต๎น ในบรรดาผัดที่มีอยูํมากมายหลายชนิดนั้น มะละกอนับได๎วําเป็นผักผลที่ได๎รับความนิยมสูงและมีประโยชน์ในด๎านตํางๆ กว๎างขวางกวําผักผลชนิดอื่นๆ แทบทุกชนิด จึงคงไมํผิดความจริงหากเราจะเรียกมะละกอวําเป็นผักผลยอดนิยมสารพัด ประโยชน์ของชาวไทย

บทที่3

วิธีด าเนินการ

3.1  วัสดุ อุปกรณ์

1.   ยางมะละกอ    
 จ านวน    30   มิลลิลิตร   
2.  
 ยางกล๎วย     จ านวน   30    มิลลิลิตร 
3.     ผ๎าฝ้าย ขนาด  6x8 นิ้ว    จ านวน    2      ผืน 
4.       สีย๎อมผ๎า สีแดง     จ านวน    1       ช๎อนชา
5.    บิ๊กเกอร์      จ านวน    2      ใบ 
6.   มีด      จ านวน   1 เลํม 
7.  กระบอกฉีดยา     จ านวน   1       อัน 
8.  น้ าเปลํา          จ านวน    200 มิลลิลิตร
9.  กรรไกร     จ านวน   1 อัน
10. .ที่คีบน้ าแข็ง     จ านวน   1 

3.2  วิธีด าเนินการ  1. น าผ๎าฝ้ายมาตัดให๎ได๎ขนาด  6x8 นิ้ว จ านวน 2 ผืน 2. น ายางกล๎วยที่ได๎มาจากการตัดสํวนของก๎านกล๎วย ปลีกล๎วยและหนํอกล๎วย ตวงใสํบิ๊กเกอร์ให๎ได๎ปริมาณ 30 มิลลิลิตร 3. น ายางมะละกอที่ได๎จากการกรีดในสํวนของผล ตวงใสํบิ๊กเกอร์ให๎ได๎ปริมาณ 30 มิลลิลิตร 4. น าน้ ายางกล๎วยและน้ ายางมะละกอมาผสมกับสีย๎อมผ๎าสีแดง ในบิ๊กเกอร์ทั้ง 2 ใบ ปริมาณใบละ ½ ช๎อนชา น าน้ าเปลําใสํลงในบิ๊กเกอร์ทั้ง 2 ใบ ปริมาณใบละ 10 มิลลิลิตร จากนั้นผสมให๎เป็นเนื้อเดียวกัน5. น าผ๎าที่ตัดไว๎ทั้ง 2 ผืน มาแชํเพื่อย๎อมลงในบิ๊กเกอร์ทั้ง 2 ใบ เป็นเวลา 5 นาที 6. น าผ๎าไปซักในน้ าเปลําและตากให๎แห๎งทั้ง 3 ครั้ง สังเกตและบันทึกผลทั้ง 3 ครั้ง

บทที่ 4

ผลการศึกษา

จากการศึกษาการติดทนของสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ ซึ่งได๎ด าเนินการโดย น าผ๎าฝ้ายมาจุํมลงในสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ และท าการเปรียบเทียบการติดทนของสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ ได๎ผลการทดลองดังนี้   หลังจากน าผ๎าทั้ง  2 ผืนไปแชํเพื่อย๎อมลงในบิ๊กเกอร์ทั้ง 2 ใบ เป็นเวลา 5 นาที แล๎วจึงน าไปซักในน้ าเปลําและตากให๎แห๎งทั้ง 3 ครั้ง สังเกตและบันทึกผล ปรากฏวํา ผ๎าที่แชํด๎วยสีย๎อมผ๎าผสมยางมะละกอจะมีสีเข๎มกวําผ๎าที่แชํด๎วยสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วย ดังตารางบันทึกผลการทดลองนี้ ตาราง ผลการทดลองการติดทนของสีบนเนื้อผ๎าจากการใช๎สีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอจากการซัก 3 ครั้ง ชนิดของยางที่ใช้ย้อมผ้า  สีผ้าหลังการซักครั้งที่ 1 สีผ้าหลังการซักครั้งที่ 2 สีผ้าหลังการซักครั้งที่ 31.ยางมะละกอ สีเข๎มมาก  สีเข๎ม  สีเข๎ม 2.ยางกล๎วย  สีซีดจาง มีสีติดอยูํเล็กน๎อย สีไมํติดบนเนื้อผ๎าจากตาราง หลังการซักครั้งที่ 1 พบวํา สีของผ๎าที่จุํมลงในสีย๎อมผ๎าผสมยางมะละกอมีสีเข๎มกวําสีของผ๎าที่จุํมลงในสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วย หลังการซักครั้งที่ 2 พบวํา สีของผ๎าที่จุํมลงในสีย๎อมผ๎าผสมยางมะละกอสียังคงเข๎มและติดทนสํวนสีของผ๎าที่จุํมลงในสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยนั้นมีสีติดอยูํเพียงเล็กน๎อยหลังการซักครั้งที่ 3 พบวํา สีของผ๎าที่จุํมลงในสีย๎อมผ๎าผสมยางมะละกอมีสียังคงเข๎มและติดทนสํวนสีของผ๎าที่จุํมลงในสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยนั้นหลุดออกและไมํติดเนื้อผ๎า สรุปได๎วํา สีย๎อมผ๎า ผสมยางมะละกอสามารถติดทนบนเนื้อผ๎าได๎ดีกวําสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วย

บทที่  5

สรุปผลการศึกษา อภิปรายผลและข้อเสนอแนะ
5.1 สรุปผลการศึกษาจากการศึกษาเรื่องการติดทนของสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ โดยการน าผ๎าฝ้ายมาจุํมลงในสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ และท าการทดลองเปรียบเทียบการติดทนของสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ ผลการทดลองทั้ง 3 ครั้ง พบวํา สีของผ๎าที่จุํมลงในสีย๎อมผ๎าผสมยางมะละกอติดทนบนเนื้อผ๎าได๎ดีกวําสีของผ๎าที่จุํมลงในสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วย สรุปได๎วํา สีย๎อมผ๎า ผสมยางมะละกอสามารถติดทนบนเนื้อผ๎าได๎ดีกวําสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วย5.2  การอภิปรายผล  การน าผ๎าฝ้ายมาย๎อมสีผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ และท าการทดลองเปรียบเทียบการติดทนของสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอ สรุปได๎วํา สีย๎อมผ๎าผสมยางมะละกอสามารถติดทนบนเนื้อผ๎าได๎ดีกวําสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วย เนื่องจากยางมะละกอมีคุณสมบัติของปาเปนเป็นเอนไซม์ที่พบมากที่สุดในยางมะละกอ ซึ่งมีความอยูํตัว ทนความร๎อนและทนตํอสภาพกรดได๎ดีโดยนิยมใช๎ในอุตสาหกรรมการฟอกหนัง โดยผสมปาเปนในน้ ายาแชํหนังจะท าให๎หนังเรียบ และนุํม สํวนในอุตสาหกรรมทอผ๎า จะใช๎ปาเปนฟอกไหมให๎หมดเมือกจึงท าให๎สีย๎อมผ๎าผสมมะละกอติดทนบนเนื้อผ๎าได๎ดีกวําสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วย 5.3 ข้อเสนอแนะ1.ควรน าผ๎าชนิดอื่นมาท าการทดลองเพื่อทดสอบวําผ๎าชนิดใดมีการติดทนของสีย๎อมผ๎าผสมยางกล๎วยและยางมะละกอได๎ดีกวํา2.ควรทดสอบน าสีย๎อมผ๎าผสมยางผลไม๎ชนิดอื่นเพื่อท าการทดสอบการติดทนของสีบนเนื้อผ๎าที่ดีที่สุด